با پیشرفت تکنولوژی روزبه‌روز به تعداد لنزهای گوشی موبایل افزوده می‌شود. بنابراین لازم است از عملکرد هر کدام از لنزهایی که این روزها بخشی از امکانات گوشی های هوشمندمان را به خود اختصاص داده، بیشتر بدانیم. چرا که مشخصات دوربین یک گوشی در خرید بهترین گوشی برای عکاسی موثر است.
به طور کلی ۷ نوع دوربین یا بهتر بگوییم ۷ نوع لنز مختلف در دنیای گوشی‌های هوشمند وجود دارد که نمونه آنها را می‌توان در گوشی‌های مختلف پیدا کرد. گرچه در حال حاضر نمی‌توان همه آنها را یکجا و روی یک موبایل مشاهده کرد، اما ترکیب آنها با هم می‌تواند ماژول دوربین گوشی‌های موبایل مختلف موجود در بازار را شکل دهد. ۷ نوع لنزی که در ساخت دوربین گوشی استفاده می‌شوند شامل: لنز عریض یا Wide-angle، لنز فوق عریض یا Ultra-wide-angle، لنز تله‌فوتو یا Telephoto، لنز پریسکوپ یا Periscope، لنز تک‌رنگ یا Monochrome، لنز ماکرو یا Macro، لنز تشخیص عمق یا ToF/Depth هستند.
در ادامه کارکرد هرکدام از این لنزها را به طور مختصر و کاربردی توضیح خواهیم داد تا با عملکرد دوربین گوشی خود بهتر آشنا شوید. برای درک بیشتر مفاهیم پیش رو پیشنهاد می کنیم مقاله کیفیت دوربین گوشی موبایل را چه عواملی تعیین می‌کند را مطالعه کنید.
انواع دوربین گوشی؛ لنزهای عریض
دوربین‌هایی با لنزهای عریض متداول‌ترین نوع دوربین‌های بکار رفته در گوشی‌های هوشمند است و اکثر گوشی‌های بازار حداقل یک دوربین با لنز عریض یا واید دارد. در زمانی که دوربین‌های گوشی تک و تنها بودند این نوع لنزها بود که عکس‌ها و خاطرات ما را ثبت می‌کردند.
این روزها دوربین اصلی گوشی‌های هوشمند که بهترین مشخصات و بیشترین مگاپیکسل را دارد از نوع عریض است. دوربین‌های جلویی گوشی نیز که وظیفه گرفتن عکس‌های سلفی را دارند هم از این نوع لنز استفاده می‌کند. اما ویژگی این دوربین‌ها چیست؟ مهم‌ترین ویژگی دوربین‌های واید فاصله کانونی کم آنهاست؛ فاصله کانونی این لنزها بین ۲۲ تا ۳۰ میلی‌متر است بنابراین لنزهای عریض توانایی ثبت تصاویری با زاویه دید گسترده دارند.
دوربین‌های عریض بهترین گزینه برای ثبت تصاویر مناظر، عکس‌های گروهی و عکس‌هایی است که در زندگی روزمره می‌گیریم. برای همین است که در بین انواع لنزهای دوربین گوشی موبایل، این لنز برای دوربین اصلی استفاده می‌شود.
انواع دوربین گوشی؛ لنزهای فوق عریض
همانطور که از نامش پیداست دوربین‌هایی با لنز فوق عریض، زاویه دید بسیار گسترده‌ای دارند؛ حتی گسترده‌تر از لنزهای عریض. با این حال این نوع دوربین‌ها به اندازه دوربین‌های عریض متداول نیستند و معمولا به تنهایی استفاده نمی‌شوند.
اولین گوشی‌هایی که دوربین دوگانه داشتند معمولا از ترکیب یک دوربین عریض و یک دوربین فوق عریض برای ثبت تصاویر استفاده می‌کردند. به این صورت کاربران می‌توانستند عکس‌هایی بگیرند که سوژه‌های بیشتری را در خود جای دهد. امروزه نیز گوشی‌هایی که دو دوربین سلفی در جلوی گوشی دارند، مانند هواوی پی ۴۰ پرو، از این ترکیب استفاده می‌کنند تا در هنگام گرفتن عکس سلفی، افراد بیشتری در کادر جای بگیرند.
فاصله کانونی این دوربین‌ها معمولا بین ۱۲ تا ۱۸ میلی‌متر است و همین فاصله کانونی کم است که امکان ثبت تصاویر با زاویه دید گسترده را فراهم می‌کند؛ تصاویری که گاها زاویه دید ۱۲۰ درجه را برای کاربر فراهم می‌کند.
این لنزها یک نقطه ضعف دارند؛ هرچه زاویه دید گسترده‌تر باشد تصاویر ثبت شده در لبه‌ها بیشتر تحریف شده به‌نظر می‌رسند. این اثر ایجاد شده در عکس‌ها به نام اثر چشم ماهی شناخته می‌شود. گوشی‌های موبایل جدید معمولا قادرند این اعوجاج را برطرف کنند و نتیجه خوبی به شما بدهند.
انواع دوربین گوشی؛ لنزهای تله‌فوتو
نقطه مقابل دوربین‌های فوق عریض، دوربین‌هایی است که از لنز تله‌فوتو استفاده می‌کنند. فاصله کانونی این دوربین‌ها بسیار بیشتر از لنزهای عریض و فوق عریض است. درنتیجه به جای زاویه دید گسترده، امکان بزرگ‌نمایی بیشتر را به دوربین می‌دهد. دوربین‌هایی که لنز تله‌فوتو دارند می‌توانند بزرگ‌نمایی اپتیکال یا نوری ۲ تا ۳ برابری داشته باشند.
فاصله کانونی لنزهای تله‌فوتو بین ۵۰ تا ۸۵ میلی‌متر است؛ البته بعضی گوشی‌ها برای دستیابی به قدرت زوم بیشتر، لنزهایی با فاصله کانونی بیشتر نیز دارند. برای دانستن عملکرد بزرگ‌نمایی این لنزها فرض کنید که فاصله کانونی دوربین اصلی یا عریض ۲۶ باشد و فاصله کانونی لنز تله‌فوتو ۵۶ باشد. در نتیجه این دوربین توانایی زوم نوری ۲ برابر را دارد.
لنزهای تله‌فوتو به دلیل زاویه دید محدودتر، امکان تمرکز روی بخش خاصی از تصویر را دارد. برای همین برای گرفتن عکس‌های پرتره از بین انواع لنزها و دوربین گوشی‌های همراه، از لنز تله‌فوتو استفاده می‌کنند.
انواع دوربین گوشی؛ لنزهای پریسکوپ
لنزهای تله‌فوتو بکار رفته در گوشی‌های هوشمند همیشه گزینه خوبی برای بزرگ‌نمایی نیست. این لنزها به دلیل محدویت‌هایشان توان بزرگ‌نمایی بیشتر از ۳ برابر را ندارند. زیرا برای رسیدن به زوم بیشتر باید لنز تله‌فوتو بسیار بزرگی داشته باشید که در قاب گوشی جا نمی‌شود! برای رسیدن به زوم اپتیکال بیشتر باید متوسل لنزهای پریسکوپ شوید که نمونه‌ای از لنزهای متغیر است که در دوربین‌های DSLR استفاده می‌شود. این نوع از لنزها را اکثرا در گوشی سامسونگ می‌بینیم
دلیل نامگذاری این لنزها استفاده از فناوری قدیمی پیروسکوپ و لنزهای تاشونده است. این لنزها به دلیل فضای زیادی که اشغال می‌کنند کمتر در گوشی‌های هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرند و در بین انواع لنز و دوربین گوشی موبایل از محبوبیت کمتری برخوردار هستند. گلکسی K Zoom نمونه این نوع لنز است.
انواع دوربین گوشی؛ لنزهای تک‌رنگ
برای اینکه یک دوربین گوشی هوشمند بتواند یک عکس رنگی ثبت کند، نور باید قبل از رسیدن به سنسور دوربین از آرایه فیلتر نوری (CFA) عبور کند زیرا خود سنسور تنها می‌تواند شدت نور را تشخیص دهد. نکته منفی آرایه فیلتر نوری این است که بخش زیادی از نور را منعکس می‌کند و این به معنای افت کیفیت تصویر است.
حالا بعضی گوشی‌های جدید برای برطرف کردن این ضعف، از دوربین‌هایی بدون آرایه فیلتر نوری استفاده می‌کنند. به این ترتیب عکس‌هایی که با این لنزها( که به لنزهای تک‌رنگ یا مونوکروم معروف هستند) گرفته می‌شوند کنتراست و وضوح بالایی دارند. حالا این وضیفه پرازشگر تصویر است که تصاویر لنزهای تک‌رنگ و رنگی را با هم ترکیب کند تا عکسی با کیفیت بالا تولید شود.
لنزهای تک‌رنگ بهترین انتخاب برای دوستداران عکاسی سیاه‌و‌سفید است. با استفاده از این دوربین‌ها می‌توانید سوژه‌ها را دقیقا همانطور که هستند در تصاویر ثبت کنید؛ البته نه به صورت رنگی.
انواع دوربین گوشی؛ لنزهای ماکرو
لنزهای ماکرو برای عکاسی از نمای بسیار نزدیک ساخته‌شده‌اند. این لنزها می‌توانند بیشترین جزئیات ممکن را در فاصله کم ثبت کنند. ممکن است که در ظاهر لنزهای ماکرو، تله‌فوتو و پیروسکوپ مشابه باشند زیرا جزئیات زیادی را ثبت می‌کنند اما بزرگ‌نمایی و ثبت جزئیات با دوربین ماکرو به دلیل بزرگ‌نمایی سوژه توسط دوربین است نه فاصله کانونی، دقیقا مانند یک ذره‌بین.
اگرچه طرفداران عکاسی ماکرو بسیار زیاد هستند و افراد زیادی دوست دارند که از فاصله نزدیک از سوژه‌ها عکاسی کنند اما تعداد گوشی‌های هوشمندی که از این لنزها استفاده می‌کنند، به ویژه پرچمداران، اندک است. بهترین گوشی پرجمداری که دوربین ماکرو با کیفیت بسیار زیاد را دارد، آیفون ۱۳ پرومکس است. از طرفی این لنزها بیشتر در گوشی‌های میانرده مانند شیائومی استفاده می‌شود البته آن هم در اندازه کوچک؛ به طوری که حداکثر کیفیت دوربین‌های ماکرو در گوشی‌ها ۵ مگاپیکسل است. البته کیفیت یک دوربین هرگز به مگاپیسکل بیشتر نیست.
انواع دوربین گوشی؛ لنز تشخیص عمق یا زمان پرواز ToF
آخرین نوع دوربین‌های گوشی موبایل نام‌های مختلفی دارد؛ دوربین تشخیص عمق و دوربین زمان پرواز ToF همه به یک نوع دوربین اشاره دارند. اما این لنز دقیقا یک دوربین نیست و برای ثبت تصویر از آن استفاده نمی‌شود. دوربین تشخیص عمق یک سنسور است که برای ثبت اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ برای همین همیشه رزولوشن پایین (۲ مگاپیکسل) دارد.
هدف دوربین تشخیص عمق، ترسیم یک نقشه سه‌بعدی یا نقشه عمق میدان است. این کار با شلیک یک پرتو لیزر به سوژه‌ها و محاسبه زمان رفت و برگشت آت محاسبه می‌شود. اطلاعات بدست آمده از این دوربین برای گرفتن عکس‌های بهتر استفاده می‌شود. برای مثال برای گرفتن عکس پرتره باید میدان و فاصله سوژه تا دوربین را بدانید تا بهترین افکت بوکه (تار شدن پس‌زمینه) ایجاد شود. دوربین تشخیص عمق اینجا به کار می‌آید. کاربرد دیگر این لنز، کسب اطلاعات برای واقعیت افزوده است.
